Anne: “Het leven is er, en mijn psychische klachten zijn er”

In deze serie komen mensen aan het woord die (grotendeels) zijn hersteld van psychische klachten. Hoe ziet het leven ná psychische klachten eruit? En wat betekent ‘herstel’ nou eigenlijk?

In deel 2: Anne van Winkelhof, ervaringsdeskundige en schrijver (30)

Voor mij is het leven niet op te delen in ‘voor’, ‘met’ of ‘na’ psychische klachten. Het is er. Het leven is er, en mijn psychische klachten zijn er. Net zoals Rivka schreef, voelt het woord ‘herstel’ (etymologisch gezien betekent dit zoiets als ‘terug naar een eerdere staat’) ook voor mij niet passend. Ik hoef niet terug, beter, meer of minder. Ik heb last van psychische klachten en ik leef. Soms is het meer een kwestie van overleven, en soms geniet ik juist heel erg van het leven. Die periodes fluctueren en dat is wat het is. 

Warmte

Toch zijn er wel dingen veranderd in de jaren. Ik voel veel meer dat ik leef. Waar ik voorheen vooral een zwevend hoofd was, losgekoppeld van mijn lichaam en dus ook lichaamsbeleving, ben ik nu meer in verbinding. Met mijzelf en de wereld om mij heen. Waar ik voorheen vooral kou en afstand ervoer, ervaar ik nu óók warmte. Ik kan andermans warme hand op mijn schouder voelen – een ervaring die ik heel veel jaren kwijt was. Nu mag die hand daar liggen. En het liefst hou ik die hand even vast. Het gebeurt nog wel dat ik, pats, ineens dat gevoel kwijt ben. Maar ik weet nu dat het er is en weer kan komen.

Zelfrespect

Wat ook anders is, en wat ik opmerkte tijdens het schrijven van mijn boek Alles wat ik wilde zeggen maar niet zei (komt najaar 2022 uit bij Uitgeverij De Graaff): ik heb zelfrespect verworven. Woorden als zelfliefde en zelfzorg hekelde ik (stiekem nog steeds), omdat ik me er weinig bij voor kon stellen, omdat ik het een hype vond, een lege huls. Zelfrespect vind ik iets anders, omdat zelfrespect volgens mij samenhangt met gelijkwaardigheid. Dat uit zich bij mij in contact met mensen die ik voorheen idealiseerde, krampachtig vast wilde houden, me panisch aan wilde verbinden, en aan wie ik me nu op een gezondere manier kan verbinden. Door mijzelf als volwaardig volwassen persoon te zien in contact met die ander en niet (altijd) meer verlang samen te vallen met de ander. 

Ruimte

Ik worstel nog wel erg met ‘het nut van mijn bestaan’. Dat zal voor veel mensen herkenbaar zijn, zeker voor mensen die altijd hard gewerkt moeten hebben om gezien te worden. ‘Gewoon zijn’ voelt te leeg, de ruimte die ik inneem te veel en wat ik teruggeef te weinig. Ik moet mezelf er constant aan herinneren dat het geen kwestie is van kwantiteit, geen kwestie van afwegen, dat ik niet pas ruimte voor mezelf heb verdiend als ik iets voor de ander heb gedaan. Hoe zit het dan wel? Misschien groeien we allemaal een beetje, of transformeren, als we aan elkaar laten zien dat het oké is om die aandacht aan jezelf te geven, omdat het uiteindelijk aandacht is voor het geheel. Omdat het uiteindelijk helemaal niet gaat om ruimte innemen, maar ruimte benutten. Daar wordt de wereld vast iets leuker van.

Leestips van Anne:

• Faxen aan Ger – Nicolien Mizee
• Buzz Aldrin, waar ben je gebleven? – Johan Harstad
• What happened to you? – Bruce D. Perry, Oprah Winfrey
• No Bad Parts – Richard C. Schwartz
• Placebomens – Emma van Hooff

Lees ook:

• Leven ná psychische klachten: hoe ziet herstel eruit?
• Goede boeken over hechtingsproblemen en emotionele verwaarlozing
• De droom van Misa: basisschooljuf worden (met autisme)

Download een van onze ebooks: