In de digitale wereld van vandaag is fake news een groeiend probleem. Fake news, of nepnieuws, verwijst naar onjuiste informatie die wordt verspreid. Men doet alsof het echt nieuws is. Dat kan verwarrend en schadelijk zijn. Het is dus belangrijk om fake news te herkennen. Hoe doe je dat? Hier zijn enkele tips om je te helpen bij het factchecken.
5 tips om fake news te herkennen
1. Sensationele koppen
Veel fake news-artikelen hebben opvallende, sensatiebeluste koppen die bedoeld zijn om jouw aandacht te trekken. Staat er een heftige of overdreven uitspraak of bewering in de kop van een artikel? Wees dan op je hoede voor fake news.
2. Dubieuze bronnen
Controleer de bron van het nieuws. Wordt er verwezen naar een onbekende of verdachte website, houd er dan rekening mee dat het mogelijk nepnieuws is.
3. Weinig bronnen
Vind je het verhaal dat je leest terug in geen enkel nieuwsartikel? Wordt het verhaal nergens anders als bron aangehaald en niet bevestigd door grote, gerenommeerde nieuwsorganisaties? De kans bestaat dat je te maken hebt met fake news.
4. Spelfouten en slechte grammatica
Fake news bevat vaak spelfouten en slechte grammatica, doordat de berichten heel snel worden geproduceerd zonder zorgvuldige redactie. Wees alert op het taalgebruik.
5. Ontbrekende auteur
Bij fake news ontbreekt vaak de naam van de persoon die het nieuwsartikel geschreven heeft.
Onderzoeksjournalist Huib Modderkolk deed jarenlang onderzoek naar de digitale wereld. Hij begon als leek, maar won steeds meer het vertrouwen van bronnen, die hem de schaduwkant van de moderne wereld toonden. Lees verder
5 tips om te factchecken
1. Bekijk andere media
Kijk of andere websites of gerenommeerde nieuwssites hetzelfde nieuws melden. Echt nieuws wordt vaak door meerdere media bevestigd
2. Bekijk de datum
Controleer of nieuws of een afbeelding echt recent is gemaakt. Soms wordt oud nieuws (of worden oude afbeeldingen) opnieuw gedeeld alsof het actueel nieuws is.
3. Controleer de bronnen
Betrouwbare informatie wordt meestal ondersteund door meerdere bronnen.
4. Raadpleeg fact-checkers
Er zijn professionele fact-checkers die regelmatig controleren of nieuws echt is. Bekijk bijvoorbeeld de website isdatechtzo.nl.
5. Wees kritisch
Wees kritisch en stel jezelf vragen bij wat je leest. Als iets te mooi lijkt om waar te zijn, is dat vaak het geval. Lees ook goed de aangevoerde feiten en argumenten in het verhaal en waar die vandaan komen. Onderzoek je gevoel: probeert een artikel je op te jutten of je een bepaalde richting op te duwen? Het doel van fake news is vaak om heftige gevoelens bij je op te roepen. Deze checklist helpt je bij het kritisch lezen.
Het herkennen en factchecken van fake news is heel erg belangrijk om jezelf te beschermen tegen desinformatie. Ook zorgt het ervoor dat je niet onterecht nieuws deelt op social media dat niet klopt. Zo speel je een actieve rol in het voorkomen van het rondgaan van fake news.
Een reis door een nieuwe digitale wereld; met computergegenereerde en niet van echt te onderscheiden foto’s van beroemdheden, deepfake therapeuten, digitale kleding waar grof geld voor wordt betaald en complottheorieën die de geest op hol brengen. Lees verder