Een manie komt voor bij een bipolaire stoornis waarbij je een extreem hoge energie of geagiteerde stemmingm hebt. Ieders stemmingen en energieniveau kan veranderen in de loop van de dag en in de loop van de tijd. Maar manie is een ernstige verandering van de manier waarop je normaal denkt of je gedraagt, en kan weken of zelfs maanden aanhouden. Dit kan ernstige problemen kan veroorzaken in je relaties, werk, en school.
Het is een periode van minstens een week, waarin je meestal:
- in een abnormaal goede of euforische stemming (high) bent
- weinig slaap nodig hebt of niet slaapt
- overloopt van energie
- een prikkelbare stemming hebt
- je je onstuitbaar of onoverwinnelijk voelt
- razende gedachten hebt
- heel snel spreken (geestelijke gezondheidswerkers noemen dit “druk spreken”)
- je los van de werkelijkheid voelt (psychose)
Mensen in een dergelijke toestand:
- denken sneller
- zijn spraakzamer
- spreken sneller
- vertonen vreemd of ongewoon gedrag
- hebben allerlei plannen en ideeën
- zijn vaak seksueel ontremd
- kunnen veel geld uitgeven
- vertonen impulsief gedrag
- zijn gemakkelijk afgeleid of geïrriteerd
- zijn intens bezorgd
Het is belangrijk op te merken dat dit drastische veranderingen zijn van hoe iemand gewoonlijk is. Als iemand altijd snel praat, impulsieve beslissingen neemt, en niet veel slaapt, zijn dat waarschijnlijk geen tekenen van een manische episode.
Waarom is een manie gevaarlijk?
Mensen met een bipolaire stoornis hebben vaak gemengde gevoelens over hun manie. Je hebt misschien verhalen gehoord van kunstenaars en musici met bipolaire stoornis die hun meest creatieve werk maakten terwijl ze manisch waren.
Het komt vaak voor dat mensen massaal nieuwe projecten op zich nemen, zoals het starten van een nieuwe onderneming. Je onoverwinnelijk voelen kan je inspireren tot meer avontuur, maar het kan ook leiden tot riskant gedrag. Plotselinge toenames in drugsgebruik, onbeschermde seks, of te veel geld uitgeven komen vaak voor.
Hoewel manie meestal heel goed voelt op het moment zelf, veroorzaakt het toch problemen voor het leven van mensen. Het gaat mis wanneer er bijvoorbeeld schulden worden gemaakt of wanneer – voorheen stabiele – relaties op het spel worden gezet. Ook wanneer er hallucinaties en waanideeën bij komen is de situatie ernstig. Soms kan manie zelfs tot ziekenhuisopname leiden.
Psychose
Manie kan ook psychotische verschijnselen omvatten. Iemand die een psychose doormaakt kan:
- dingen zien of horen die andere mensen niet kunnen zien (hallucinaties)
- spreken of op een manier die voor anderen ongeorganiseerd of bizar lijkt
- angstig of wantrouwend zijn tegenover vrienden of familieleden, vreemden, of organisaties (paranoia)
- het gevoel hebben dat ze bekeken worden
Hypomanie
Hypomanie is een minder intense vorm van manie. De symptomen zijn vergelijkbaar, maar de invloed ervan op het dagelijkse leven van mensen is niet zo ernstig. Ze gaat niet gepaard met psychotische symptomen en leidt zelden tot ziekenhuisopname. Omdat het minder storend is, blijft het vaak onopgemerkt of wordt het niet gemeld. Hypomanie komt het meest voor bij bipolaire stoornis type 2 en cyclothymie.
