Omgaan met hechtingsproblemen: mijn 5 beste tips

Iedereen met hechtingsproblematiek weet dat het niet mals is om hiermee te leren omgaan. In dit artikel deel ik daarom mijn 5 belangrijkste tips met je. Niet omdat wat voor mij werkt automatisch ook werkt voor jou. Maar om je op ideeën te brengen en je in ieder geval te laten weten dat je niet alleen bent!

Tip 1: combineer praattherapie met lichaamsgerichte therapie

Een therapievorm die bestaat uit praten is natuurlijk prima. Zo leer je bijvoorbeeld wat hechtingsproblemen zijn, waar ze bij jou vandaan komen, hoe je gedrag, gevoelens en gedachten die voortkomen vanuit hechtingsproblematiek bij jezelf kunt herkennen en hoe je daarmee omgaat.

Toch heb ik ervaren dat praattherapie niet altijd genoeg is. Er kwam een moment dat ik cognitief alles wel op een rijtje had, maar dat mijn lichaam nog steeds enorm angstig reageerde in sociale situaties. Zo had ik veel last van angstzweet, black-outs in gesprekken en vermoeidheid na sociaal contact. Ook vond ik het moeilijk om met andere mensen in een ruimte te zijn. Ik was dan erg alert en continu bezig met waar iedereen zich in de ruimte bevond. Ook vond ik het moeilijk als iemand lichamelijk dichtbij kwam en me aanraakte.

Ik heb eigenlijk pas goed met deze fysieke sensaties die hechtingsproblematiek teweeg kan brengen leren omgaan tijdens een lichaamsgerichte therapie. In mijn geval was dat haptotherapie, een therapievorm waarbij je heel goed leert om weer in contact te komen met je lichaam. Ook leer je veel over je eigen lichaam ten opzichte van een ander lichaam en hoe je je weer veilig kunt voelen bij iemand in de buurt.

Iemand die je veel kan leren over het belang van het betrekken van het lichaam is trauma-expert Bessel van der Kolk in zijn boek:

Tip 2: leer open te zijn over je hechtingsproblemen

Het is nooit te laat om je veilig te leren hechten aan iemand, daar geloof ik heilig in. Ik heb echter wel ervaren dat het heel erg belangrijk is om open te zijn over je hechtingsproblemen als je een veilige band met iemand wil opbouwen. Vanuit je hechtingsproblematiek zul je namelijk misschien soms dingen denken, doen of voelen die gezond contact in de weg kunnen staan. Misschien voel je ineens enorm de neiging om afstand te nemen tot iemand. Of je piekert enorm veel over wat een ander van je vindt. Of je doet soms onaardiger dan je zelf wil, omdat je iemand onderbewust weg wil jagen uit angst om je te binden.

Allereerst is het natuurlijk van belang om deze patronen in jezelf te herkennen. Vervolgens kun je ervoor kiezen om dit te bespreken met de ander. Zo kun je gerust vragen naar de realiteit: “Ik ben bang dat je boos op me bent, is dat zo?” En je kunt je eigen patronen zichtbaar maken voor de ander: “Ik merk dat ik je van me afduw, terwijl ik dat eigenlijk niet wil.”

Je kunt tot op zekere hoogte ook aangeven wat jou een rustig gevoel geeft. Het is misschien een beetje veelgevraagd om iemand te vragen altijd direct te reageren op WhatsApp of mail, maar je kunt wel aangeven dat je het fijn vindt als iemand aangeeft even geen tijd of ruimte te hebben om te reageren. Dat maakt voor jou de ruimte om de ‘stilte’ in te vullen met negatieve gedachten (‘hij/zij/die vindt me vast stom en gaat me verlaten’). Op het moment dat jullie band veiliger wordt, zijn dit ook zaken die je langzaam weer kunt loslaten met elkaar.

Kortom: je kunt niet van iemand eisen dat diegene je nooit triggert, dat zal af en toe gewoon gebeuren, maar je kunt best vragen aan iemand of die je een beetje wil ondersteunen in het ‘overwinnen’ van je hechtingsprobleem in jullie contact.

Dit boek leert je om verlatings- en bindingsangst te overwinnen:

.

Tip 3: lees, kijk, luister, leer!

Veel mensen met hechtingsproblemen gaan in therapie. Maar: de wachtlijsten zijn lang en als je al hulp hebt zie je je hulpverlener misschien niet zo vaak. Ik zou zeggen: zorg dat je wat betreft kennis over hechtingsproblematiek niet volledig afhankelijk bent van je hulpverlener. Er valt namelijk ook genoeg te leren over hechtingsproblemen buiten therapie om! Bekijk bijvoorbeeld de filmpjes en posts van The Holistic Psychologist op Instagram, Facebook, Twitter of TikTok. En lees boeken over hechtingsproblematiek! Ik maakte alvast een lijst voor je met mijn favoriete boeken over hechtingsproblematiek.

Natuurlijk kan het spannend of confronterend zijn om te lezen over je hechtingsproblemen. Het is daarom ook verstandig om de boeken misschien niet te lezen op momenten dat je je al heel instabiel voelt. Tegelijkertijd: ja, het lezen van deze boeken doet misschien soms pijn, maar…. je kunt het ook zien als groeipijn. Helen doet nou eenmaal pijn, helaas. Dat is in ieder geval mijn ervaring. Maar alles beter dan de pijn van onopgeloste hechtingsproblematiek, trust me.

Dit is mijn lievelingsboek over hechting en trauma:

Tip 4: haal intuïtie en hechtingsproblematiek niet door elkaar

“Vertrouw op je intuïtie” zeggen mensen vaak. Nou ben ik het daar op zich niet mee oneens, ware het niet dat intuïtie en angst soms verdacht veel op elkaar lijken. Ik heb vaak genoeg gehad dat mijn hele lichaam schreeuwde ‘DOE HET NIET!’ maar dat het wel aangaan toch de beste optie was. Dat kan bijvoorbeeld gaan over het beginnen met een nieuwe baan, het afspreken met een vriend of het aangaan van een nieuwe relatie.

Heel simpel gezegd: als ik altijd mijn gevoel had gevolgd, had ik nu geen relatie. Terwijl ik inmiddels als ‘hechtinggestoorde’ (excuse my french) toch kan concluderen dat ik een hele rustige, veilige en gezonde relatie heb opgebouwd met mijn partner. In het begin was ik echter zo angstig om me te hechten, dat mijn lichaam en geest deze nieuwe band op alle mogelijke manieren probeerden te saboteren. Op dat moment wordt er best veel gevraagd van je ratio, je lichaam is namelijk zo overstuur… Dus echt kijken van: is er hier echt iets niet goed of onveilig? Klopt mijn gevoel in het heden? Of ervaar ik nu slechts een echo van heftige gevoelens uit het verleden?

Dr. Sue Johnson is expert op het gebied van het creëreren van veilige en hechte relaties:

Tip 5: verwacht niet dat anderen je automatisch begrijpen

Helaas! Het gros van de mensen is nog steeds niet helderziend of -voelend. Ook psychologen en psychiaters niet. Je zult jezelf dus moeten uitleggen, keer op keer weer (zoals deels al beschreven in tip 2). Ik denk dat je wel mag verwachten dat mensen op zijn minst ontvankelijk zijn voor hoe iets voor jou voelt. Maar ga er niet vanuit dat mensen automatisch begrijpen wat jij doormaakt en waarom je reageert zoals je reageert. Sommige mensen zijn misschien zelf veilig gehecht, of hebben gewoon zelf nog niet door wat onveilige hechting inhoudt… Geef mensen dus echt inzicht in hoe jij de wereld ervaart, dat leidt hopelijk tot het meeste begrip! En mochten mensen jouw point of view stelselmatig ontkennen of niet willen zien, bescherm jezelf dan ook. Het is niet altijd prettig om jezelf keer op keer uit te moeten leggen en dan ook nog op een muur van onbegrip te stuiten. Sommige mensen zullen het misschien nooit willen of kunnen begrijpen… Rouw daar om, en move on en richt je op de mensen die wel bereid zijn om zich in jou te verplaatsen.

Dealen met hechtingsproblematiek is niet makkelijk, maar het kan!

Ik weet als geen ander hoe heftig hechtingsproblematiek kan zijn en hoe wanhopig je je erdoor kunt voelen. Hoewel het waarschijnlijk altijd mijn achilleshiel zal blijven, kan er zeker flinke verbetering plaatsvinden. Die groei doet pijn, zoals ik al zei, dus enige dapperheid is een vereiste. Maar hopelijk zul jij dan ook ervaren dat het echt beter kan worden en vooral: rustiger.

Geschreven door: Rivka

Meer lezen over hechting:

• Wat zijn de 4 verschillende hechtingsstijlen?
• Sammie schreef een boek over emotionele verwaarlozing en onveilige hechting
• Hechtingsproblemen en emotionele verwaarlozing bij volwassenen
• Ach, die klotehechting