Persoonlijkheidstoornissen beschrijven een patroon van emotionele verdediging die een persoon onbewust gebruikt, waar hij of zij last van ondervindt in het werkzaam of persoonlijk leven. Mensen met een persoonlijkheidsstoornis lopen door hun verdedigingsmechanisme vast door de manier waarop zij omgaan met zichzelf en de mensen om hen heen. Daar ondervinden ze zelf en soms ook anderen hinder van.
Vaak hebben deze mensen terugkerende en wisselende psychische problemen, zoals angst, depressie, emotionele instabiliteit en impulsiviteit.
Rondom persoonlijkheidsstoornissen bestaan allerlei vooroordelen en mythen. Een persoonlijkheidsstoornis is geen reden om iemand te zien als een minder mens, en ook geen reden om zijn of haar gedrag te vergoeilijken.
Hoe weet je of iemand een persoonlijkheidsstoornis heeft?
Een persoonlijkheidsstoornis kan alleen worden vastgesteld door een psycholoog of psychiater. De diagnose kan ervoor zorgen dat je jezelf of iemand anders beter begrijpt, en is handig voor therapeuten om te weten welke behandelingsmethoden nuttig zullen zijn voor hun cliënt.
Diagnose van een persoonlijkheidsstoornis
Persoonlijkheidsstoornissen zijn in verschillende categorieën opgedeeld in het psychiatrisch handboek dat in Nederland en Amerika wordt gebruikt (de DSM), zoals borderline, narcisme, theatrale persoonlijkheidsstoornis, vermijdende persoonlijkheidsstoornis.
In de recentere versie van de ICD, een classificatiesysteem dat in de rest van Europa wordt gebruikt, is dit onderscheid tussen persoonlijkheidsstoornissen opgeheven, door gebrek aan wetenschappelijk bewijs voor het verschil.
Hoe herken je persoonlijkheidsproblematiek?
De meeste mensen hebben hun eigenaardigheden. Persoonlijke eigenschappen worden pas een probleem wanneer mensen vastlopen, of wanneer iemands gedrag zo onberekenbaar dat de omgeving er schade aan ondervindt. Je kunt persoonlijkheidsproblematiek herkennen, maar alleen een psycholoog of therapeut kan zeggen of er sprake is van een persoonlijkheidsstoornis.
Voorbeelden van klachten of verschijnselen zijn:
- terugkerende conflicten met mensen in de omgeving
- instabiel levenspatroon en niet goed richting aan het leven weten te geven
- extreme gevoelsuitingen en sterke stemmingswisselingen
- terugtrekken en in sociaal isolement geraken
- agressieve uitingen en snel impulsief reageren
- snel buitengesloten of afgewezen voelen
- nauwelijks zelfstandig keuzen in het leven durven te maken en zich angstig aan anderen vastklampen
- dwangmatig bezig zijn alles in het leven perfect te regelen
In dit e-boek komen mensen met borderline, naasten en hulpverleners aan het woord. Hoe zien zij borderline persoonlijkheidsstoornis? Hoe voelt het om borderline te hebben? Waar komen die heftige emoties bij borderline vandaan?
