Rouw is een reactie op een ingrijpende verandering of verlies van een situatie. Er is verdriet, maar ook verbijstering, ongeloof of woede. Een van de ingrijpendste verliezen is het overlijden van een dierbare. Maar ook andere verliezen kunnen rouw veroorzaken. Bijvoorbeeld een verhuizing, het verlies van een huwelijk of een vriendschap, van werk of gezondheid.
Een dierbare verliezen is een ingrijpende gebeurtenis, zeker als je nog jong bent. Kan een kind het intense verdriet van een verlies wel aan en blijft het niet voor altijd in negatieve zin getekend?
Wat zijn de fasen van rouw?
Een rouwproces wordt vaak gezien als een proces met verschillende fases. Er is discussie over of de meestgebruikte onderverdeling wel wetenschappelijk te bewijzen is, maar voor mensen in rouw zijn de gevoelens die erbij horen wel herkenbaar. Fasen kunnen door elkaar lopen, terugkerend zijn, en het is ook niet zo dat iedereen alle fasen doormaakt.
- Ontkenning
Direct na een overlijden ervaren sommige mensen een gevoel van onwerkelijkheid, andere mensen voelen vrijwel niets. Deze fase, waarin het verlies nog niet helemaal doordringt, geeft de gelegenheid de waarheid geleidelijk onder ogen te zien. - Boosheid en protest
‘Waarom overkomt mij dit?’ In deze fase zoeken mensen vaak een ‘schuldige’, om verdriet en boosheid op te projecteren. - Onderhandelen en vechten
Dit kan vele vormen aannemen. Bijvoorbeeld door bij een echtscheiding of ontslag naar de rechter stappen. Of zelfs door een (ex)partner te stalken. - Verdriet of depressie
Als het verdriet echt door gaat dringen, is dit zwaarste en verdrietigste tijd. - Aanvaarding
Dit gaat met vallen en opstaan. Er komt weer wat meer ruimte, er kunnen voorzichtig weer wat plannen voor de toekomst worden gemaakt.
Een rouwproces geeft uitdrukking aan pijn en verdriet, twee grote emoties die onlosmakelijk aan elkaar zijn verbonden. Het is een weg die je toch moet gaan.
Wat zijn de gevolgen van rouw?
Iedereen gaat verschillend met rouw om. Je kan door heftige emoties overvallen worden en gevoelens ervaren die je niet van jezelf kent: verdriet en somberheid, angst, agressie, schuld, verwarring. Maar misschien ervaar je ook positieve gevoelens, zoals opluchting en tevredenheid over de uiteindelijke gang van zaken. Ook besef je mogelijk dat het verdriet van het moment de keerzijde is het mooie dat je hebt ervaren.
Door het verdriet veranderen soms tijdelijk je interesses en behoeften, bijvoorbeeld je behoefte aan intimiteit.
Ook je lichaam kan heftig reageren op rouw, bijvoorbeeld door:
- spierspanningsklachten
- veranderd eet- en drinkpatroon
- concentratieverlies
- vermoeidheid
- slapeloosheid
- overactief gedrag
