Tokenisme (Engels: tokenism) verwijst naar het opnemen van een klein aantal leden van een ondervertegenwoordigde of gemarginaliseerde groep om de schijn van diversiteit op te houden. In werkelijkheid is de inclusie vaak oppervlakkig en hebben deze individuen vaak geen aanzienlijke of gelijke stem binnen de groep of organisatie.
Wat is tokenisme?
Tokenisme is het gebruik van één of enkele individuen van een bepaalde groep om te laten zien dat een organisatie of groep divers is, zonder dat deze individuen werkelijk dezelfde kansen en invloed krijgen als anderen. Het kan leiden tot het gevoel van ‘gebruikt worden’ en uitsluiting bij deze individuen, in plaats van dat ze oprecht gewaardeerd worden voor hun perspectieven en bijdragen.
Wat zijn voorbeelden van tokenisme?
Voorbeelden van tokenisme zijn onder andere:
- Een bedrijf dat één vrouw in een leidinggevende functie aanstelt om te laten zien dat het diversiteit waardeert, maar waarbij andere vrouwen nog steeds beperkte kansen krijgen.
- Een televisieserie die één personage van een minderheidsgroep opneemt om te suggereren dat het divers is, terwijl de meeste hoofdrolspelers tot dezelfde groep behoren.
- Politici die een lid van een minderheidsgroep benoemen in een overheidsfunctie om de indruk te wekken dat zij inclusief zijn, zonder dat deze persoon werkelijk invloed heeft op beleidsbeslissingen.
Wat is het doel van tokenisme?
Het doel van tokenisme is vaak om de indruk te wekken dat er diversiteit en gelijke vertegenwoordiging is, terwijl in werkelijkheid de inbreng van deze personen minimaal is en de dominante groep de overhand behoudt. Het is belangrijk op te merken dat tokenisme vaak als onoprecht en inadequaat wordt beschouwd in de context van diversiteits- en inclusie-inspanningen, omdat het de dieperliggende structurele problemen van ongelijkheid niet aanpakt. Echte diversiteit en inclusie gaat over gelijke kansen, betrokkenheid en respect voor alle groepen, in plaats van slechts oppervlakkige representatie.