Hechting gaat over de band die je hebt met jouw ouders of verzorgers. Deze band is van grote invloed op hoe jij de rest van je leven relaties aangaat met andere mensen, zoals familie, vrienden en collega’s.
Dit weten we dankzij de Britse psychiater John Bowlby en zijn hechtingstheorie. De Amerikaanse psycholoog Mary Ainsworth breidde het werk van Bowbly later verder uit. Zo beschreef zij vier verschillende hechtingsstijlen.
Wat betekent onveilig gehecht zijn?
Mensen die onveilig gehecht zijn, zijn vaak niet opgegroeid in een veilige omgeving. Dit gebeurt bijvoorbeeld als de ouders of verzorgers er emotioneel of fysiek niet genoeg voor het kind kunnen zijn, of zeer onvoorspelbaar zijn in hun gedrag. Kinderen die onveilig gehecht zijn, ervaren in hun latere leven vaak problemen in hun relaties. Ze ontwikkelen bindings- of verlatingsangst en zijn extreem aanhankelijk of juist zeer onafhankelijk.
Mary Ainsworth omschrijft vier verschillende soorten hechting:
1. Veilige hechting
Kinderen die veilig gehecht zijn, vinden het lastig als de ouders weggaan en fijn als ze weer terugkomen. Als het kind angstig is, zoekt het troost bij de ouders. De ouders van deze kinderen zijn veilig voor het kind: ze hebben duidelijke grenzen, communiceren duidelijk en worden niet afgeschrikt door het gevoelsleven van het kind.
Kenmerken van veilige hechting bij volwassenen
Iemand die veilig gehecht is, herken je aan de volgende kenmerken:
- Is in staat om zijn emoties te reguleren
- Durft over zijn gevoelens te praten
- Is niet bang voor conflict
- Vertrouwt mensen
- Is integer (doet wat hij zegt, zegt wat hij doet)
- Heeft zelfvertrouwen
- Vraagt hulp als het nodig is
- Gaat langdurige, gezonde relaties aan
2. Vermijdende hechting
Kinderen die vermijdend gehecht zijn, vermijden hun ouders. Ze zoeken hun ouders bijvoorbeeld niet op als ze troost nodig hebben. De ouders van deze kinderen zijn vaak niet helemaal aanwezig voor het kind: ze zijn erg in zichzelf gekeerd of geven het kind soms de silent treatment als straf (expres niks tegen het kind zeggen). Het kind leert eigenlijk dat het niet veilig is om de ouder(s) op te zoeken voor veiligheid of troost.
Kenmerken van vermijdende hechting bij volwassenen
Iemand die vermijdend gehecht is, herken je aan de volgende kenmerken:
- Trekt zich soms ineens terug uit relaties
- Weet niet hoe hij zich kan verbinden met anderen
- Kan erg kritisch zijn
- Heeft soms moeite anderen te begrijpen
- Hebben moeite met nabijheid en intimiteit
- Laten hun emoties niet zien en willen er ook niet over praten
3. Ambivalente hechtingsstijl
Kinderen die ambivalent gehecht zijn, voelen zich gestrest in de nabijheid van ander. Het kind blijft op zijn hoede, ook als de ouder na afwezigheid terugkomt. Het kind kan ook erg overstuur raken als de ouder weggaat. De ouders van deze kinderen vertonen vaak onvoorspelbaar gedrag en hebben geen duidelijke grenzen. Het kind leert eigenlijk dat het continu alert moet zijn, omdat het niet weet waar het aan toe is bij de ouders.
Kenmerken van ambivalente hechting bij volwassenen
Iemand die ambivalent gehecht is, herken je aan de volgende kenmerken:
- Heeft veel verlatingsangst
- Is hyperalert in de nabijheid van anderen
- Vindt het moeilijk om grenzen aan te geven
- Kan erg emotioneel reageren als hij zich getriggerd voelen
- Heeft de neiging zichzelf te vergeten in relaties
4. Gedesorganiseerde of gedesoriënteerde hechting
Kinderen die gedesorganiseerd of gedesoriënteerd gehecht zijn, vertonen kenmerken van zowel vermijdende als ambivalente hechting. Het gedrag is inconsistent, het kind lijkt vaak niet te weten hoe te reageren op een situatie. Ook nemen gedesorganiseerd of gedesoriënteerd gehechte kinderen vaak de ouderrol op zich. De ouders van deze kinderen vertonen vaak verwarrend gedrag. Enerzijds zijn ze veilig, anderzijds zeer onveilig. Ze gedragen zich bijvoorbeeld binnenshuis heel anders dan buitenshuis. Er kan ook sprake zijn van misbruik of verwaarlozing als een kind tekenen vertoont van gedesorganiseerd of gedesoriënteerd gedrag.
Kenmerken van gedesorganiseerde of gedesoriënteerde hechting bij volwassenen
Iemand die gedesorganiseerd of gedesoriënteerd gehecht is, herken je aan de volgende kenmerken:
- Ze doen aan aantrekken en afstoten (‘ik kan niet zonder je’ vs. ‘ik heb niemand nodig’)
- Ze ervaren sociale relaties als zeer intens
- Ze begeven zich vaak in sociaal onveilige situaties, lijken daar haast verslaafd aan te zijn
- Ze vertrouwen zichzelf en anderen niet
- Ze creëeren vaak (onbewust) drama, chaos of ruzie
Meer leren over hechting bij volwassenen?
Als je meer wil leren over de gevolgen van onveilige hechting en wat je kunt doen om je alsnog veilig te leren hechten, dan zijn er veel goede boeken die je kunt lezen. Dit zijn onze tips:
